Kalp Kapağında Daralma ve Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Tedavisi kolay olan kalp kapağında daralmalar; yaş, doğuştan gelen unsurlar, çevresel faktörler, mekanizmada meydana gelen sorunlar gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
İçindekiler
Kalp Kapağında Daralma
Aort stenozu olarak da adlandırılan kalp kapağında daralma çok fazla rastlanılan ve zamanında müdahale edildiği takdirde kolay bir şekilde tedavi edilen bir rahatsızlıktır. Aort damarının ortasında konumlanan kalp kapağı; kalp kasının sol tarafında yer almaktadır. Fiziksel olarak yarım ay görünümünde olan bu kapak üç yaprağı vasıtasıyla kalpten pompalanan temiz kanı, vücutta bulunan bütün organlara, dokulara ve hücrelere damarlar vasıtasıyla iletmektedir.
Kalp kapağı yapraklarının yardımıyla kanın geri sızmasına engel olarak normal rotasında ilerlemesine yardımcı olur. Sağlıklı bir insanda bulunan kalp kapağı normal boyutu ortalama üç ile dört santimetre kare arasında değişmektedir.
Kalp kapağı farklı nedenlere bağlı olarak olması gerekenden daha daralması sonucu kan dolaşımı gerektiği gibi yol alamaz ve bu da hem kalbin pompalama yaparken zorlanmasına hem de organların ihtiyacı olan kanı yeterli miktarda alamamasına neden olmaktadır. Meydana gelen daralmanın kalp kapağının çapını bir ile bir buçuk santimetrekareye indirmesi acil olarak cerrahi müdahale gerekli görülmektedir. Kalp kapaklarında oluşan darlıkların saptanmasında ekokardiyografi diye adlandırılan tetkik cihazları kullanılmaktadır.
Kalp kapakçığında daralma yapılan inceleme sırasında kendi arasında üç kısma ayrılmaktadır. Bunlar;
- Ciddi boyutta ortaya çıkan darlıklar
- Orta seviyede oluşan darlıklar
- Hafif seviyede meydana gelen darlıklar
Belirtileri
Kalp kapaklarında meydana gelen darlıklarla ilgili olan rahatsızlıkların belirtileri genel olarak göğüs hastalıklarında rastlanılan belirtilerle birbirlerine oldukça benzemektedir. Bu nedenle hastalığın teşhisi yapılırken azami dikkat gösterilmesi gerekmektedir. Kalp kapak daralmalarının en yaygın şekilde ortaya çıkan belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Göğüs bölgesinde sıkışma ve baskı hissinin oluşması
- Göğüs kısmında oluşan şiddetli ağrılar
- Geçici şuur kaybı veya bayılmalar
- Yapılan bir aktivite veya harcanan bir efor sırasında veya sonrasında ortaya çıkan rahatsızlıklar
- Yapılan yürüyüşler veya harcana efor sonrasında dengenin kaybedilmesi
- Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik
- Nefes alıp vermede sıkıntı yaşanması
- Kalpte oluşan çarpıntılar, aritmi rahatsızlığının ortaya çıkması
Nedenleri
Kalp kapaklarında meydana gelen darlıkların nedenleri arasında en yaygın olanları şu şekilde sıralamayabiliriz:
- Ateşli romatizma rahatsızlıkları
- Doğumsal olarak oluşması
- Yaşın ilerlemesine bağlı bir şekilde ortaya çıkan kapakçık darlıkları
Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Kalp kapak daralması rahatsızlıkları adından dolayı biraz ürkütücü görünse de zamanında fark edilip gerekli müdahale yapıldığında tedavisi basit olan bir hastalıktır.
Bu rahatsızlıkta ilk uygulanan tedavi yöntemi hastaya antibiyotik ve kan sulandıran veya kanı incelten ilaçlar verilerek yapılan medikal tedavi yöntemidir. Bunun yanında hastaya tuzu azaltması önerilir. Diyet listesi hazırlanır. İdrar söktürmeye yardımcı olan ilaçlar verilir. Eğer kapaklarda meydana gelen daralma ciddi boyutlara varmış ve kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde yapılmasına engel olan bir konuma gelmişse bu kez cerrahi müdahale tercih edilen tedavi yöntemi olacaktır.
Kalp kapak daralmaları konusunda yapılacak olan cerrahi müdahaleler iki şekilde olmaktadır:
- Mitral kapak balon valvüloplasti müdahalesi
- Cerrahi müdahaleler
Genellikle hastanın kasık bölgesindeki damardan girilerek sorunlu olan bölgeye özel balonlar yerleştirilip şişirilerek kapağın genişlemesi sağlanılır. Bu şekilde kapaktaki yapışıklıklar, oluşan kalsiyum veya farklı maddelerin plakaları sökülerek temizlenme yoluna gidilir. Bu yöntemin de işe yaramadığı veya yeterli başarıyı gösteremediği durumlarda hastaya direk kapak onarım veya kapak değişim operasyonları yapılır. Mitral balon yönteminde cerrahi bir uygulamaya gerek olmamaktadır. Solda bulunan atriumda kan pıhtısı oluşmaması durumunda uygulanan mitral balon yöntemi uygulanabilmektedir.
Ameliyatları
Kalp kapaklarında ortaya çıkan darlıklar hasta açısından ciddi sorunları gündeme getirse bile tedavisi korku uyandıran bir boyutta olmamaktadır. Çoğu zaman cerrahi müdahaleye gerek bile olmayan tedavi uygulamalarda nadir durumlarda darlık boyutunun büyük olması ve hastada risk oluşturması söz konusu olduğu hallerde; cerrahi müdahale uygulanarak kapaklarda oluşan darlık genişletilir veya direk olarak kapak onarılmayacak durumdaysa suni bir kapakla değiştirilir.
Cerrahi uygulamalarda iki şekilde olmaktadır. Eğer kapakta çok fazla bir deforme oluşmamışsa daralmaya neden olan yapışıklık açılır ve kapak genişletilir. Fakat kapakta daralma yoğun bir şekildeyse bu kez yerine suni yeni bir kapak yerleştirilerek sorunlu kapak çıkarılmak suretiyle değiştirilir.
Yapım Aşamaları
Kalp kapak daralması konusunda yapılacak olan cerrahi müdahaleler iki yöntemle yapılmaktadır. Bunlardan biri kapakların onarılarak genişletilmesi; diğer yöntemse direk olan sorunlu kapağın çıkarılarak yerine yeni bir takılması şeklindedir. Kalp kapak daralmalarında yapılan ameliyatların aşamalarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Hasta bir gün önceden hastaneye kabul edilerek gerekli olan tetkik ve tahliller yapılır. Hasta yapılacak olan operasyona hazırlanır.
- Hastanın göğüs bölgesi temizlenir.
- Yaklaşık olarak üç ile altı saat civarında zaman alan operasyonlar genel anestezi altında yapılmaktadır.
- Hastanın göğüs bölgesi açılır.
- Kalp durdurularak vücut fonksiyonları sorunsuz çalışsın diye hasta kalp ve akciğer makinesine bağlanılır.
- Kalp boşluğunda yer alan sorunlu olan kapağa ulaşılır.
- Kapak hasar durumuna göre ya temizlenerek genişletilir ya da direk olarak eski kapak çıkarılır yerine suni bir kapak takılır.
- Kalp çalıştırılarak hasta akciğer kalp makinesinden çıkarılır.
- Operasyon alanı kapanır.
- Hasta solunum cihazına bağlanarak yaklaşık yirmi dört saat boyunca yoğun bakım odasında tutulur.
İyileşme Süreci
Kalp kapak daralması konusunda cerrahi müdahale uygulanan hastanın iyileşme süreci hastanın tedaviye verdiği desteğe bağlı olarak değişmektedir. Normal koşullarda hastanın ortalama bir veya duruma göre iki ay sırt üstü yatması, ağır efor sarf ettiren hareketlerden kaçınması , ilaçlarını zamanında kullanması, kontrollerine düzenli ve aksatmadan gitmesi, beslenmesine dikkat etmesi ve alkol sigara alışkanlıklarından kurtulması gibi düzenlemeler sayesinde iki ya da üç ayda normal hayatına geri dönebilmektedir.