Kalp Kapağında Açıklık ve Uygulanan Tedavi Yöntemleri
kalp kapakçığında meydana gelen açıklık tedavisinde uygulanan yöntemler arasında şemsiye veya mandallama gibi cerrahi müdahaleler olumlu sonuçlar vermektedir.
İçindekiler
Kalp Kapağında Açıklık
Kalp Kası toplam olarak dört tane odacıktan meydana gelmiştir. Bu odacıkların iki kulakçık kalbin üst bölgesinde ikisi de karıncık kalbin alt bölgesinde yer almaktadır. Kalp kasının üst bölgesinde yer alan kulakçıklar, sol ve sağ atrium; alt bölgesinde yer alan karıncık odalarıysa sol ve sağ ventrikül ismini almaktadır. Kalpte aynı zamanda dört adet de kapakçık yer almaktadır. Bu kapakçıklar konum olarak karıncıklar ve karıncıklardan çıkan damarlarla; kulakçıkla karıncıkların arasında yerleşmiş durumdadır. Kalp kasında yerleşmiş bulunan bu kapakların ana görevi; kanın kalp tarafından yönlendirilen doğrultusunda tek bir geri kaçış yapmadan ya da sızmadan akmasına yardımcı olmaktır.
Koroner hastalıklarına paralel olarak ortaya çıkan kapak rahatsızlıkları genel olarak kalp kası romatizması veya romatizmaya bağlı diğer sağlık sorunlarına bağlı olarak oluşmaktadır. Kapakların yapısında ortaya çıkan bozukluklar; kalp kasında yer alan boşlukların olması gerektiğinden daha geniş bir duruma gelmesine, iltihabi hastalıklara, damarlarla ve kalple ilgili rahatsızlıklarla kapak hastalıklarına yol açmaktadır. Kapaklarda oluşan hastalıklar genel anlamda iki bölümde incelenir bunlar;
- Kapaklarda darlık oluşması
- Kapaklarda yetmezlik meydana gelmesi
Tedavi edilmediği takdirde kalp yetmezliği sorununu gündeme getiren kapak yetmezliğinde kan akım sırasında gitmesi gereken doğrultuda ilerlerken geri sızar. Buna bağlı olarak ortaya kalp yetmezliği denilen sağlık sorunu çıkar. Kapaklarının arasında açıklık daraldığı durumlarda kalp kasında bulunan boşluklarla arterlere kan iletilmesi zorlaşmaya başlar. Kalp kası bu durumda daha sıkı performans göstererek çalışmak zorunda kalacaktır. Kapakçıkların açıkları daralmaya devam ettiği takdirde kalp krizi riski tekrar ortaya çıkacaktır.
Oldukça önem taşıyan kalp kapakçığı açıklık sorunları; kalp kasında yer alan sağdaki ve soldaki kulakçık adı verilen odaların ortasında yer alan duvarda doğuştan açıklık olmasından kaynaklanmaktadır. Bu açıklığa bağlı olarak akciğerden gelen temiz ve oksijenli kan; kalp kası vasıtasıyla aort arteri üstünden diğer organlara gideceğine kapaklardaki açıklık yüzünden kısa devre yapar ve kalbin sağ tarafına sızarak yeniden akciğere döner.
Seneler boyu bu şekilde devam eden durum yüzünden hem akciğerde olması gereken kan oranı artar hem de kalp kasında yer alan basınç dengesinde değişiklikler oluşur. Akciğer basınçları yüksek oranlara ulaşır. Kalp kasında sağ taraf büyümeye başlar. Kalp kasılma potansiyeli düşer. Aritmiler oluşur.
Belirtileri
Kalp kapağında açıklık sorunun en yaygın görülmekte olan belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kalp yetmezlikleri
- Aritmi ismi verilen kalp kasında ritim bozuklukları oluşması
- Günlük hayatta yaşanan sağlık sorunlarına bağlı olarak yaşam kalitesi düşmesi
- Çabuk yorulma
- Nefes alıp vermede zorluk
- Oksijensizlik hissi
- Bacaklarda meydana gelen ödem ve şişlikler
- Kanın pıhtılaşması veya emboli oluşması
- Felç
- Kalbin hızlı atması
- Felç oluşumu
Nedenleri
Genel olarak kapakçığı açıklığı doğuştan gelen bir rahatsızlık olmaktadır. Doğum öncesinde bebeklerde kalp kasının yeterince gelişememesine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Genel olarak çocukluk sürecinde de bu rahatsızlık doktor kontrollerinde ortaya çıkabilmektedir. Fakat bunun yanında hastalık herhangi bir belirti vermeden seneler boyu kuytu bir köşede gelişmeye devam edebilmektedir. Kapakçığında açıklık sorunun en çok rastlanılan nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Genel olarak doğuştan gelen bu rahatsızlıkların nedenleri arasında en büyük etkeni anne veya babanın genetik olarak kalp kası sorunu olmasıdır.
- Kardeşlerde oluşan kalp sorunları
- Annenin diyabetik hastalıklarının bulunması
- Annenin doğum öncesi kızamık hastalığı yaşaması
- HIV virüsüne bağlı olarak meydana gelmesi
- Alkol veya uyuşturucu kullanılması
- Bazı ilaçların yan etkileri
Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Kalp kapakçığı açıklığının tedavisinde uygulanan yöntem; oluşan açıklığın derecesine, akciğerlerde yer alan atardamarlarda bulunan basıncın derecesine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Açıklık kapatılması genel olarak kapalı cerrahi yöntemiyle yapılmaktadır. Bu operasyonun ne zaman yapılacağı kan akışındaki oranın seviyesi ve akciğer damarlarındaki basınç oranının seviyesine bağlı olarak belirlenmektedir. Kalp kapakçık açıklıklarının kapatılmasında cerrahi yöntemler ya da şemsiye yöntemi denilen kapalı kapak ameliyatlarıyla açıklık olan kısma damardan girilerek özel bir cihaz yerleştirilmesidir.
Şemsiye ismi verilen bu cihazlar katater yardımıyla damardan girilerek yerleştirilir. Bu operasyonun diğer yöntemlere göre avantajları bulunmaktadır. Bunlar arasında en belirgin olanlar:
- Kapakçık açıklarını kapatma konusunda gösterdiği başarı oldukça yüksektir.
- Hasta hastanede uzun süre kalmaz ve birkaç gün içinde normal hayatına geri döner
- Risk oranı diğer operasyonlara oranla daha düşük derecededir.
- Operasyon sonrasında hasta bir ay içinde ağır fiziksel güç gerektiren aktiviteler de yapabilir.
Yapılan Ameliyatlar
Kalp kapakçığında açıklık oluşması durumunda yapılan ameliyatlar kapalı veya açık cerrahi yöntemi veya minimal invaziv sistemi kullanılarak düzenlenmektedir. Bunun yanında şemsiye ve mandallama gibi yöntemler kapak açıklarını kapama konusunda başarılar göstermişlerdir.
- Şemsiye yöntemi
Katater yardımıyla kasık, kol veya bacak damarından girilerek açıklık oluşan bölgeye özel cihaz yerleştirilmesi suretiyle olmaktadır.
- Mandallama yöntemi
Açık kalp kapakçığı ameliyatları yöntemi uygulanarak yapılan mandallama; açıklık oluşan kısmının orta noktalarından birbirlerine bitiştirilerek düğmelenmesi sayesinde oluşmaktadır. Bu yöntem son zamanlarda kapalı ameliyatlarda da kullanılmaya başlamıştır. Kapağın iki tarafının birbirine tutturulması ile gerçekleşen bu yöntemde başarı oranı oldukça yüksek boyutlardadır. Bu yöntem açıklığı bütünüyle ortadan kaldırmaz. Oluşan boşluğu minimum seviyeye indirerek hastayı rahatlatır.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
Kalp kası kapakçık açıkları ile ilgili müdahale yapılacak hasta bir gün evvel hastaneye alınır ve gereken tetkikler yapılır. Bu tetkiklerde oluşan açıklığın boyutu ve verdiği hasarlar saptanır. Ameliyat planı tekrar gözden geçirilir. Hastaya operasyon sonunda yaşamında yapması gereken düzenlemeler anlatılır.
İyileşme Süreci
Kapakçık açıkları ameliyatı olan hastaların iyileşme süreçleri diğer kapak ameliyatları gibi uzun olmamaktadır. Yapılan operasyon çeşidine göre değişken olan bu süreci kısaltmak hastanın kendi elindedir. Tedaviye verdiği önem ve ameliyat sonrası sağlığı konusunda gösterdiği itina süreci kısaltır.