Malign Hipertansiyon Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
Mlaign hipertansiyon ani ve hızlı şekilde ortaya çıkan kan basıncı yükselmesidir. Bu sorun tedavi edilmezse özellikle beyin, böbrek, kalp ve damarlar ile alakalı organ zararlarına sebebiyet verebilir.
İçindekiler
Malign Hipertansiyon Tanımı
Malign hipertansiyon, özellikle sinir sistemi, kardiyovasküler sistem veya böbreklerde organlara zarar veren yüksek kan basıncıdır. Malign hipertansiyon hızlı ve ani şekilde gelişen bir durumdur. Sorun kısa süre içinde bakım gerektiren ciddi bir durumdur. Hızlı tedavi planı uzun vadeli problemlerinin önüne geçebilir. Tedavi edilmediği zaman malign hipertansiyon tarafından meydana gelen hasar hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Kan damarları, gözler, kalp, dalak, böbrekler ve beyin organ hasarını içeren şiddetli durumlar oluşabilir. Özellikle böbrek yetmezliği gelişmesi oluşur. Çünkü böbreklerde bulunan kan damarları yüksek tansiyona karşı oldukça hassastır.
Nedenleri
malign hipertansiyon gelişimine yol açan tıbbi koşullar aşağıdaki gibidir.
- Böbrek bozukluklarının veya başarısız böbrek tedavileri
- Kokain, amfetaminler, monoamin oksidaz inhibitörleri ve oral kontraseptifler de dâhil olmak üzere bazı ilaçların kullanımı
- Kollajen vasküler hastalıklar
- Preeklampsi
- Omurilik bozuklukları
- Koarktasyon ya da aort diseksiyonu
- Reçeteli olan antihipertansif ilaçların eksik dozları, özellikle de beta blokerlerin bu soruna neden olabilir.
Malign hipertansiyon erkeklerde ve sigara kullanımı yapan kişilerde daha sık görülür. Esansiyel hipertansiyon mevcutsa 140/ 90 ya da daha yüksek kan basıncı varsa malign hipertansiyon gelişme olasılığı oldukça yüksektir.
Malign Hipertansiyon Belirtileri
Malign hipertansiyon aşağıda bulunan belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Baş ağrısı
- Görsel açıdan problemler
- Mide bulantısı ve kusma
- Bacaklarda ve kollarda uyuşma
- Öksürük
- İdrarda azalma
- Yorgunluk, huzursuzluk ve zayıflık
Özellikle malign hipertansiyon sorunu hipertansif ensefalopati ismi verilen bir duruma neden olabilir. Bu durumun belirtileri arasında; baş ağrısı, papil ödemli görme bulanıklığı, kusma, kaygı, yorgunluk ve zihinsel değişiklikler bulunur.
Teşhis
Sorunun teşhis edilebilmesi için hastaya öncelikli olarak uzaman doktor belirtileri ve tıbbi geçmişi hakkında sorular soracaktır. Bunun ardından fiziksel klinik bir muayene sürecine geçilir. Yapılacak olan muayenede kan basıncı değerleri yüksek değerlerde olur. Kan basıncı okumaları iki koldan, yatarken ve ayakta iken alınır. Kalp ve detaylı bir nörolojik muayene yapılacaktır. Gözlerden muayene, optik sinirin şişmesi veya gözün içindeki kanamalar da dâhil olmak üzere yüksek tansiyon belirtilerine işaret edebilir. Teşhisin yapılması için uygulanacak testler arasında;
- Kan testleri
- İdrar testleri
- Göğüs röntgeni
- Eko kardiyogram
- EKG
- Böbrek arterlerinde var olan tıkanıklığını aydınlatmak için renal dupleks veya ultrason testi
Tedavi
Malign hipertansiyon sorunu şiddetli durumda ise değerler normal sınırlara gelinceye kadar hastanede kontrol altında kalmak gerekebilir. Kan basıncınızı düşürülmesi için damar yolu aracılığı ile ilaçlar alınır. Akciğerlerde sıvı sorunu varsa vücuda sıvı uzaklaştırılmasına destek sağlayacak olan diüretik denilen ilaçlar verilir. Kalp hasarları ile alakalı belirtileri varsa uzman doktor kalbini koruması için hastasına ilaç verebilir. Şiddetli durumda olan yüksek tansiyon sorunu kontrol altına alındıktan sonra ağız yolu aracılığı ile alınan tansiyon ilaçları kan basıncını gerekli şekilde kontrol edebilir. İlacın bazı durumlarda değiştirilmesi gerekebilir. Yüksek tansiyon kontrolü zor olan bir hastalıktır.
Malign hipertansiyondan kaynaklı olarak kişilerin vücut sistemi, kan basıncının aşırı düzeyde yükselmesinden kaynaklı olara ciddi risk altındadır. Beyin, göz, kalp, kan damarları ve böbrekler dâhil olmak üzere organlar ciddi şekilde hasar görebilir. Böbreklerdeki kan damarlarının malign yüksek tansiyon sebebiyle tahrip olması muhtemel bir sonuçtur. Bu süreçte hastalarda böbrek yetmezliği gelişebilir ve bu durum kalıcı olabilir. Böyle bir sorun meydana geldiğinde hasta kişinin diyalize girmesi gerekir. Kanın basınçta oluşan bu durum hemen tedavi altına alınırsa kalıcı sorunlara neden olmaksızın kontrol edilebilir. Eğer hemen tedavi altına alınmazsa ölümcül olabilir.
Olası Komplikasyonlar
Hastalıktan kaynaklı olarak aşağıdaki durumlar meydana gelebilir.
- Beyin hasarı
- Felç
- Nöbetler
- Kalp krizi, anjin
- Kalp ritmi bozuklukları
- Böbrek yetmezliği
- Sürekli körlük
- Akciğerlerde sıvı birikimi
Hipertansiyondan kaynaklı olarak meydana gelen belirtiler yaşanıyorsa kısa süre içine en yakın sağlık kurumuna başvurmak gerekir. Yüksek tansiyonu olan kişilerin her daim kan basıncını dikkatli şekilde izlemesi gerekir. Ayrıca tedavi sürecinde uzman hekim tarafından verilen ilaçları dozajında kullanmakta sorunun dengede tutulması açısından çok önemli bir detaydır. Özellikle yaşam tarzı değişiklikleri kapsamında beslenmede az yağlı yiyecekler ve tuz oranı düşük yiyeceklerin tercih edilmesi gerekir. Zaten ciddi durumda olan hastalara uzamanlar beslenme listesi verir.
Kaynaklar
- https://www.britannica.com/science/malignant-hypertension
- https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/malignant+hypertension
- https://medlineplus.gov/ency/article/000491.htm
- http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199812313392705
- https://www.cancercarewny.com/content.aspx?chunkiid=96924
- https://ufhealth.org/malignant-hypertension
- https://almostadoctor.co.uk/encyclopedia/malignant-hypertension