Esansiyel (Primer) Hipertansiyon Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Kan basıncı yüksek olduğunda ve tansiyonun yükseldiği zamanlarda Esansiyel (Primer) Hipertansiyondan bahsedilir. Yüksek tansiyon tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanabilen hastalıklara yol açar.
Esansiyel Primer Hipertansiyon Tanımı ve Nedenleri
Son 40 yıldır Dünya’da ve Türkiye’de tansiyon ve tansiyondan kaynaklı hastalıklarda çok büyük bir artış gözlemlenmektedir. İnsanlığı birinci dereceden ilgilendiren bu sağlık problemi pulmoner hastalıklara ve kalp sorunlarına yol açar.
Atardamarlarda dolaşan kanın, damar duvarlarına yaptığı basınca kan basıncı ya da halk arasında daha bilinen adı ile tansiyon deniliyor. Kan dolaşımı sırasına damarlara baskı oluşması doğal bir durumdur ve sağlıklı bir insanda tansiyon değerleri 80-110 aralığındadır. Daha küçük ya da büyük olması sağlık sorunlarına işaret eder.
Peki, esansiyel primer hipertansiyon ne demektir?
Esansiyel hipertansiyon yüksek tansiyonun bir türüdür. Bu tansiyon türünde atardamar basıncının önemi azımsanamayacak kadar büyüktür. Herhangi bir nedenle basınç yükselirse hipertansiyon damar çeperleri üzerindeki basıncı arttırarak çeperin orta tabakasında kalınlaşmaya neden olur, böylelikle arterioskleroz adı verilen damarın daralması yaşanır.
Kısaca esansiyel hipertansiyon nedir diyecek olursanız herhangi bir hastalığa, yani somut bir nedene bağlı olmayan yüksek tansiyon esansiyel hipertansiyondur. Uzun süren yüksek tansiyon hipertansiyon beyni, böbrekleri ve kalp damarlarını etkileyerek, kalp krizi ve zamansız inmelere neden olabilecek kadar ciddi problemlerle karşı karşıya bırakmaktadır. Esansiyel hipertansiyonun birçok nedeni olabileceği gibi başlıca neden olarak beslenmenin büyük bir yeri ve önemi vardır. Özellikle tüketilen tuz miktarı tansiyon açısından önemi vardır. Fazla tuz tüketimi yapıldığında dolaşımda kan hacmi artmaktadır. Ve bu durumda damarlardaki basıncın yükselmesine sebep olmaktadır. Fakat genelde fazla tuz tüketiminin stres ile birleştiği durumlarda esansiyel primer hipertansiyona katkıda bulunduğu kabul edilmektedir. Kalp, vücuda oksijen taşıyan ana damarlara sahiptir.
Damarlar vücudun ihtiyacı olan oksijeni dağıtırken büyük efor harcarlar. Bu açıdan sağlıklı bir insanın bile atar damarlarında büyük bir basınç vardır.
Uzun süre hipertansiyon görülen genç erkekler askerlik işlemleri sırasında rapor alarak hastalıklarını belgelendirmelidir. Rapor, sadece kurumla ilişkili sağlık kurumlarından alınmalıdır.
Belirtileri
Esansiyel primer hipertansiyon belirtileri genellikle damarlardaki basıncın artmasına bağlı olarak ortaya çıkan göz kararması, bulantı, baş ağrısı, baş dönmesi, ayak bileklerinde şişlik ve nefes darlığıdır. Hasta bu belirtilerden sadece birini gösterebileceği gibi birkaç belirti aynı anda ortaya çıkabilir. Belirtiler sıklıkla tansiyon değerleri 110’un üzerine çıktığında görülür.
Ayrıca kalp ve akciğer hastalığı olanlarda kalp ritm bozukluğu gelişir.
Bu ve bu gibi durumları tetikleyen faktörlerin başlıcaları ise; stres, endişe, uyku sorunları, anksiyete ve panik atak gibi psikolojik sağlık sorunlarıdır. Esansiyel hipertansiyon belirtileri sürekli tekrar ediyorsa altta yatan hastalıklar için gerekli tahlillerin yaptırılması gerekmektedir. Özellikle stresli işlerde çalışan kişiler bu hastalığın risk grubunu oluşturur.
Tedavi Yöntemleri
Esansiyel primer hipertansiyon tedavisinde her yaştan kişiler için farklı tedavi yöntemleri uygulanmakta tedavi genellikle başarılı şekillerde sonuçlanmaktadır. Tedavi sürecinde ilaçların düzenli kullanımı ve doktorla işbirliği halinde olmak önemlidir. Doktorun uygun gördüğü tedaviyi düzenli uygulamamak, bugün kendimi iyi hissediyorum diyerek ilaçları almamak sağlık açısından ciddi sorunlar ortaya çıkarabilir. Esansiyel hipertansiyon özellikle yaşlı hastaları daha çok etkilemektedir. Stresten uzak durmak, uygun bir diyet uygulamak ve nefes egzersizleri tedavi sürecine yardımcı olur.
Sigara ve alkol kan damarlarını etkileyen iki önemli tetikleyicidir. Bu açıdan eğer kullanılıyorsa acilen bırakılmalı ve tedavi merkezlerinden yardım alınmalıdır. Ayrıca yağlı gıdalar, fast food beslenme, asitli içecekler tansiyonun yükselmesine neden olabilir. Tıbbi tedavi yöntemleri dışında son yıllarda filoterapi, akapunktur, elektroforez gibi alternatif tedavi yöntemleri de bazı sağlık merkezlerinde uygulanmaktadır. Fakat bu tarz alternatif tedavilerde bir doktor gözetiminde olmak hem hastalığın seyrini takip etmek hem de yaşanabilecek herhangi bir yan etkide ilk müdahaleyi kolaylaştırmak için önemlidir.
Eğer alternatif tıp yöntemlerinden faydalanmak isteniyorsa bu durum önce uzman bir doktorla görüşülmeli ve süreç hakkında gerekli bilgiler edinilmelidir. Lütfen, sağlık kurumları dışında sizi tedavi edebileceğini söyleyen 3. şahıslara güvenmeyiniz. Esansiyel hipertansiyon tedavi edilebilir bir hastalıktır. Tedavi süreci geciktirilirse başka sağlık sorunlarına neden olur.