Hapşırmanın Kalp Konusunda Faydaları ve Zararları
Bilinenin aksine hapşırma anında kalp durmaz, çok kısa bir süre dinlenmeye geçer. Halk arasında bu eylemin gerçekleştiği sırada çok yaşa denmesinin nedeni bu olmaktadır.
Hapşırırken Kalp Durması
Hapşırma anında vücutta yer alan bütün organlar; vücut mekanizmasının merkezi olan kalp kasıyla birlikte anlık da olsa durdurulmamaktadır. Hapşırma oluşmasına neden olan veya tetikleyen neden burnun içinde yer alan sinirlerin üç kısmının düzensiz bir şekilde uyarılması olmaktadır. Bu uyarma beyine burnun iç kısmında istenmeyen yabancı bir yapının yer aldığı uyarısını verir. Bunun paralelinde yüksek şiddet içeren kasılma aynı anda güçlü bir şekilde nefes verme şeklinde bir refleks söz konusu olarak hapşırma meydana gelir.
Hapşırma esnasında vücutta çeşitli değişiklikler meydana gelmektedir. Hapşırma sırasında kan basıncında yüksek oranda artışa rastlanılır. Akciğerlerdeki hava solunum sistemi aracılığıyla burundan ve ağızdan dışarı atılır.
Nedenleri
Hapşırma esnasında karnın içinde bulunan basınçta artış meydana gelir. Bu nedenle akciğerlerde bulunan hava oldukça güçlü bir basınçla çıkar. Kalbe giden damarlarda bulunan kan basıncında artış meydana gelir. Kalpteki gevşemenin arkasından gündeme gelen dinlenme mili saniye kadar bir süre alır. Bu da kalp kasının çok kısa bir süreç için durduğu hissine neden olabilir. Fakat bu olay kardiyolojik sistemin durması anlamına gelmez. Bu sadece aradaki dinlenme süresinin uzamasını işaret eder. Bu olayın ne kardiyolojik sisteme ne de vücuda herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Bu durum kardiyolojik sistem konusunda oldukça yararlı olmaktadır.
Toplumda sıklıkla yaşanan bir yanlış bulunmaktadır. Hapşırma sırasında insanların birçoğunda burun ve ağzın sımsıkı kapatılması olayı yaygınlaşmıştır. Bu şekilde burnun içindeki basıncın dışarı atılmasını önlemeye çalışmak bazı durumlarda vücuttaki basıncın artmasına neden olacak basit bir hapşırma olayı çok ciddi boyutlara ulaşabilecektir. Bunlara örnek olarak beyin anevrizmalarını verebiliriz. Hapşıran kişide beyin anevrizması olması halinde, hapşırırken ağzın ve burnun kapaması vücut ve beyinde oluşan basıncı arttıracak ve beyinde yer alan anevrizmada patlamaya neden olabilecektir. Bunun sonucu basit bir hapşırma beyin kanamasıyla sonuçlanabilmektedir.
Hapşırma
Hapşırmanın oluşabilmesi için beyin güçlü bir şekilde derinden nefes al komutunu verir. Beynin verdiğe emirlere refleks olarak cevap veren göğüs kafesi gerilir ve genişler. Gerilme esnasında akciğerde oluşan basınç artar. Hapşıran kişinin dili damağına yapışır. Arkasından gözler kapanır. Beyin tarafından verilen ikinci komut uyarınca; akciğerlerin içinde bulunan hava hızlı bir şekilde burundan ve ağızdan dışarıya çıkar. Bu sırada burunda bulunan yabancı cisimde dışarıya çıkmış olur. Hapşırma sırasında gözlerin kapanmasının tam olarak açıklayıcı bir nedeni olmasa da ağızdan ve burundan çıkan cisimlere karşı gözlerin korunmak amacıyla kapandığı kanısını savunanlar bulunmaktadır.
Hapşırma esnasında meydana gelen olaylardan hiç biri kalp kasının çalışmasına etki etmez. Hapşırma sırasında kalp kasında bir tekleme hissi yaşanmasına bağlı olarak bu şekilde bir düşünce yaygınlaşmıştır. Bu güne kadar yapılan araştırmalar hapşırırken kalp durması olayının yaşandığına dair bir kaynak bulamamıştır.
Birçok faydaları bulunan bu eylem sırasında ciğerler genişler. Gözyaşı kanallarıyla sinüs kanalları açılır. Kalp kası dinlenir. Kardıyolojik sisteme pompalanan kan ve basıncı artar. Eski zamanlarda bu eylemin faydaları konusunda bilinçli olan halk enfiye adı verilen bir toz yardımıyla hapşırırlarmış. Oldukça yaygın olan bu olay sigara, çay veya kahve gibi yaygın bir alışkanlık halini alırmış
Hapşırmanın Kalbe Faydaları
Bazı riskleri beraberinde getirmesine rağmen hapşırma olayı kardiyolojik sistemde bulunan damarlara kanın gitmesine yardımcı olduğu için kardiyovasküler sistem açısından birçok faydası bulunmaktadır. Gerek üst gerekse alt solunum yollarındaki en önemli savunma mekanizmalarından biri olan hapşırmalar esnasında karın bölgesi veya beyin gibi bir çok organda yüksek basınca neden olmaktadır. Bu konuda yapılan araştırmalar sağlıklı kalp kasının hapşırığı sevdiğini ortaya koymuştur. Bayılma sorunu veya tansiyon rahatsızlığı olmayanlar hapşırma sayesinde oldukça sağlıklı bir kalp kasına sahip olurlar. Hapşırma anında içerde bulunan havanın çıkarken sahip olduğu hız yaklaşık olarak saatte yüz kırk kilometre olmaktadır. Bu esnada beyin damarları genişler aynı zamanda hem sinüs hem de gözyaşı kanalları açılır. Kalp kasında yer alan damarlar genişler. Akciğerlerin içinde yer alan ve solunum yöntemiyle dışarı atılmayan ölü hava dışarı çıkmaktadır. Kalp gevşerken dinlenmeye geçer. Çok kısa zaman dilimi içinde durup bir süre sonra tekrar çalışmaya başlar. Hapşıran birine çok yaşa denmesinin sebebi bu olmaktadır. Hapşırmanın kalp kasına faydalarını kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kalp kasındaki damarlar genişler
- Kalp krizinin önlenmesine neden olur.
- Kalp kasındaki dinlenme süresi uzar
- Kan damarları oluşan basınçla genişler
- Kalp kasına daha çok miktarda kan pompalanır.