Kalp Damar Genişlemesi ve Uygulana Tedavi Yöntemleri
Kalp damarlarında farklı nedenler eşliğinde oluşan genişlemelerde zamanında yapılan müdahale; sonu ölümle bitebilecek ciddi bir sağlık problemin önüne geçmektedir.
İçindekiler
Kalp Damar Genişlemesi
Vücut mekanizmasının merkezi konumunda bulunan kalp kası, bu mekanizmada yer alan bütün organlara, dokulara ve hücrelere; ihtiyacıyırtıl olan mineralleri, vitaminleri ve oksijeni kanla birlikte damarlar vasıtasıyla iletmektedir. Kalp kasına bağlı olan en büyük damar olan aort, kalp kasından direk çıkarak bütün organlara temiz ve ihtiyaç duyan besinleri yüklenmiş kanı taşıyan bir nevi ana kan hattı olarak kabul edilmektedir. Bu ana damar kişinin kilosun ve boyuna orantılı olarak bir dakika içinde yaklaşık olarak üç ile altı veya yedi litre kanın dolaşımını sağlamaktadır. Kalp kası tarafından pompalanan kan; kişinin yapısına ve kalbin gücüne bağlı olarak kanı damarlara belli bir basınçla pompalar. Bu basınç tansiyon olarak adlandırılmaktadır.
Aort damarı farklı nedenlere bağlı olarak vücut içinde genişleyebilmektedir. Sağlık açısından oldukça büyük tehlikeler taşıyan; hatta zamanında müdahale edilmediği takdirde bu genişlemeler sonucu damar yırtılarak hastanın hayatını yitirmesine bile neden olabilmektedir. Normal şartlar altında aort damarının çapı kalpten çıktığı bölgede yaklaşık olarak iki buçuk santimetre civarındadır. Vücutta bulunan en geniş çaplı en büyük atardamardır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak bu hayati önem taşıyan atardamar genişleyebilmekte, çapı artabilmektedir. Bu kısaca aort anevrizması olarak isimlendirilir.
Belli bir genişliğe gelen damar yırtılma riski taşımaktadır. Yırtılıp içinde bulunan kanın dışarı sızması veya akması sonucu etrafında bulunan organların olumsuz etkilenmesi olayına damarın patlaması veya rüptür ismi verilmektedir. Bu gibi risk taşıyan durumlar anında müdahale gerektiren ve zamanında gerekli olan tedavi yapılmazsa hayati risk oluşturan durumlardır.
Belirtileri
Kalp damarının genişlemesi altında yatan nedene bağlı olarak her hasta için farklı belirtiler göstermektedir. İnsan sağlığı açısından oldukça önemli bir risk oluşturan ve anında tedavisi gereken bu rahatsızlığın belirtileri konusunda bilinçli olmak, zamanında gereken tedaviye başlamak istenmeyen bir tablonun oluşumunu engelleyebilmektedir.
Kalp damarlarında rastlanılan belirtiler damarın genişleme oranına, sorunlu bölümün yakın olduğu organa ve hastanın durumuna bağlı olarak değişikler gösterebilmektedir. Bazı durumlarda sinsice ilerleyen bu sorun hiçbir belirti vermeden ilerlemeye devam edip damarın birden patlaması ile hastanın yaşamının son bulacağı bir tablo çizebilmektedir. Kalp damarlarının genişlemesinin en yaygın olarak rastlanılan belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sırtta, karın bölgesinde, boyunda, çenede veya genişleyen damarın bulunduğu bölgede batma şeklinde bir ağrı oluşması.
- Ayaklarda oluşan uyuşma ve soğuma hissinin ortaya çıkması
- Mide bulantısı ve buna bağlı oluşan kusma
- Ani ve geçici bilinç kayıpları
- Görmede yaşanan sorunlar. Bulanık görme veya çift görme
- Geçici felç oluşumu
- Terleme
- Kan basıncının aniden artması
- Çarpıntı
- Öksürük nöbetleri
- Konuşamama veya konuşma zorluğu
- Nefes almada sorun yaşanması
Nedenleri
Dünyada yaşanan ölüm nedenleri arasında ağırlıklı bir ortalamaya sahip olan aort anevrizmaları sonucu damarın patlaması hasta açısından ciddi boyutta hayati bir risk oluşturmaktadır. Kalp damarlarının genişlemesinin çok farklı nedenleri olabilmektedir. Hastadan hastaya göre değişiklik gösteren bu nedenler çok farklı tetikleyici etkenlere dayalı olarak oluşabilmektedir. Kalp damarlarında ortaya çıkan genişlemelerin en çok rastlanılan nedenlerine şu şekilde örnekler verebiliriz:
- Damarların kalitesinin bozulması ve paralelinde yaşanan damar sertliği
- Göğüs bölgesinde ortaya çıkan travmalar
- Marfan sendromu
- Obezite
- Sifilis
- Aşırı kilo sorunu
- Tüberküloz
- Aşırı derecede alkol ve sigara kullanımı
- Yüksek tansiyon rahatsızlığı
- Uyuşturucu bağımlılığı
- Kolesterol oranındaki düzensizlikler
- İlerleyen yaşa bağlı olarak damarların esnekliğini kaybetmesi
- Genetik sorunlar
- Yanlış beslenme
- Diyabet rahatsızlıkları
- Hareketsiz bir yaşam stili
- Aşırı stres ve psikolojik baskı altında olmak
- Hormon ilaçları
- Daha önce hastanın geçmişinde kalp veya damarlarla ilgili bir rahatsızlık veya cerrahi müdahale yaşanmış olması
Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Kalp damar genişlemesi rahatsızlıklarında uygulanacak tedavi yöntemleri planlanırken bu rahatsızlığın oluşum nedeni ve genişleyen damarın bulunduğu bölge etken rol oynamaktadır. Damar genişlemesi eğer ileri boyutta değilse hastaya ilk olarak ilaç tedavisi verilir. Fakat tıkalı olan damarın çapı beş santimetreye yakınlaşmışsa hastanın acil olarak zaman kaybetmeden cerrahi müdahaleye alınması gerekmektedir.
Direk damar genişlemesinin tedavi edilmesini sağlayan bir ilaç yoktur. Hastaya kan düzenleyici ve damarın güçlenmesini sağlayan ilaçlar verilir. Fakat damar genişlemesi eğer ileri boyuttaysa damarın yırtılarak hastanın sağlığını riske sokacak bir durum ortaya çıkmaması için acil olarak ameliyata alınması gerekmektedir.
Yapılan Ameliyatlar
Damar genişlemelerinde yapılan cerrahi müdahaleler, damarın durumuna ve yakın olduğu organlara göre farklı yöntemler kullanarak yapılmaktadır. Bu yöntemler;
- Anjiyografi
- Stent ve balon
- Bypass ile sorunlu damar üzerine köprü kurulması
- Açık cerrahi yöntemiyle genişleyen damarın onarılması veya değiştirilmesi
İyi Gelen Şeyler
Damar genişlemesi olan hastaların yapılan tıbbi tedavi yanında uygulaması gereken bazı kurallar konusunda gereken hassasiyeti göstermesi hem yapılan tedaviye destek olmasını hem de iyileşme sürecini hızlandırmasını sağlamaktadır. Damar genişlemesine iyi gelen şeylere şu şekilde örnek verebiliriz:
- Beslenmede sağlıklı bir program hazırlamalı. Yağlı yiyeceklerden, konservelerden, hazır gıdalardan, kızartmalardan uzaklaşıp; sağlıklı bir beslenme düzenine geçmeli
- Alkol ve sigarayı bırakmalı
- Tuzdan ve şekerden uzak durmalı
- Psikolojik baskılardan ve stresten kaçmalı
- Aşırı kilolarından kurtulmalı
- Doktor tarafından önerilen egzersiz programlarını uygulamalı