Kalp Kapağı Romatizması Belirtileri ve Tedavi Süreci
Kalp kapağı romatizması halk arasında kalp romatizması olarak bilinir. Tıp literatüründe akut romatizmal ateş diye adlandırılan bu hastalık bütün dünyada,genellikle çocuklarda rastlanan bir hastalıktır.
Kalp Romatizması
Kalp romatizması hastalığı insan bedeninin üst solunumun da oluşa gelen hastalıkların sonraki evresidir. İlerleyen evrelerde insanın eklemlerinde meydana gelen iltihap sonrasında bu iltihabın kalbe ulaşması sonucudur. İltihap kalbe ulaştıktan sonra giderek kalbin kapakçıklarında doğru yayılım gösterir. İltihaplanma sonucu kalp kapakçıklarında daralma ve kalpte yetersizlik gibi rahatsızlıklar baş gösterir. Bu iltihaplanma olayı en çok kalbin mitral kapakçığını olumsuz yönde etkiler. Zamanla daralıp büzülmeye başlar. Bu rahatsızlık genellikle kadınlar arasında ortaya çıkar. Bu hastalığa ‘‘mitral darlığı’’ ya da ‘‘mitral stenoz’’ şeklinde isimlendirmeler yapılmıştır. Genel olarak halk arasında ‘‘Kalp Romatizması’’ şeklinde tanımlanır. Bu romatizma hastalığının başından sonuna kadar ki bütün evrelerine tıp literatüründe verilen isim ise ‘‘Akut Romatizmal Ateş (ARA)’’ tir.
Akut Romatizmal ateş, zararlı bakterilerin sebep olduğu şiddetli farenjit hastalığından bir ya da iki hafta sonrasında meydana çıkan, vücutta birden çok yere hızlıca yayılan bir hastalıktır. Sık sık tekrarlanan boğaz enfeksiyonları iltihaplanma sürecini hızlandırmaktadır. Bu hastalık genellikle çocuklukta veya genç yaşta görülür. Bu hastalık için yaş aralığı 5-15 yaş olarak kabul edilmiştir. En sık bu yaşlarda görülür. Romatizmal ateş rahatsızlığı atlatıldıktan sonra tekrar rahatsızlık geçirilirse ilkinden daha şiddetli geçebilir. Bu sebeple erken tedavi süreci oldukça önemlidir. Zira kalbe bağlı ölümlerin birçoğu bu sebepten kaynaklanmaktadır.
Başlıca Nedenleri
İnsanın boğazında yaşayan ‘‘Beta Hemolitik Streptokok’’ şeklinde isimlendirilen bakterinin bademciklerde, üst solunum yollarında ve eklemlerde iltihaplanmaya yol açmasıyla hastalık ilk evresinde seyreder. İlerleyen evrede tedavi edilmemesi halinde bu iltihaplanma kalp kapakçıklarına kadar ilerler. Bu da kalpte romatizma hastalığına yol açar.
Çocuklarda bu hastalık ilk kez nüksettiğinde tekrarlanma ihtimali ilk 5 yıl için yüksektir. Fakat 5 yıl geçtikten sonra yeniden bu hastalığın nüksetmesi düşük ihtimaldedir.
Hastalık Belirtileri
Kalp romatizması hastalığı uzun süre belirtilerini göstermeyebilir. Ara ara yaşanan nedes darlıkları, çabucak yorulma, ayaklarda meydana gelen şişliklerden sızlamalar ortaya çıkar.
Bu emareler ortaya çıktığında uzman bir doktorun kalp muayenesiyle hastalık saptanabilir. En sağlam teknik bu durumda ekokardiyografi yaptırmaktır. İnsan kalbinde meydana gelen darlık veya kalbinde ki yetersizlik durumu, kalpteki kapakçıkları incelenerek saptanabilir.
Hastalığın kendisini en çok gösteren belirtilerini sayacak olursak;
- Nefeste yaşanan darlık
- Vücudun belli yerlerinde morartı
- Ayakların ve ellerin üşümesi
- Kuru öksürme
- Vücut direncinde kırılganlık
- Art arda yaşanan boğaz enfeksiyonu
- Mide bulantıları
- Baş dönmeleri
- Kalpte ritimsizlik, şeklinde sıralayabiliriz.
Bu belirtiler ilerledikçe zamanla kalp kapakçıklarında hasar meydana getirir ve hastalığın tedavisini zorlaştırır.
Beta virüsünün yaydığı enfeksiyon hava yoluyla bulaşıcı bir hale gelebilir. Ordu evleri, öğrenci yurtları, okullar gibi insanların kalabalık olduğu yerlerde bulaşıcı olması daha kolay olur. Bu sebepten ötürü insanların topluca yaşadığı yerlerde gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Aksi halde virüsler üst solunum yollarından hava yoluyla yayılmaya başladıktan sonra yaklaşık 21 gün içinde romatizmal kalp rahatsızlığına sebep olabilir.
Tedavi Süreci
Bu hastalıkta erken teşhis koyulabilirse tedavisi kolay bir sürece girer. Fakat teşhis geç yapılırsa tedavi süreci biraz daha zorlaşır. Eğer hastanın hiçbir şikâyeti yoksa tedavi sürecine girilmeyebilir. Burada asıl önemli olan şey iltihabın kalbe ve kalp kapakçılarına sirayet etmemesidir. İltihap kalbe kadar ilerlemeden hastalığın tanısı konulmalı ve bir an önce önlem alınmalıdır. Bu alınacak önlemler hastalığın düzeyine göre değişiklik gösterebilir. Uzman bir doktor tarafından yapılacak olan muayenede, ekokardiyografi, test sonuçlarına göre hastalığın düzeyi tespit edilmelidir. Eğer hafif bir düzeyde seyrediyorsa hastalık, sadece ilaç tedavisiyle yetinilebilir. Hastalığa tekrar yakalanması için de hastalığın şiddet düzeyine uygun dozda penisilin verilir. Penisilin süresi iç organların ne kadar iltihaplandığına bakılarak belirlenir. Aylık yapılacak olan penisilin tedavisinde testler düzenli bir şekilde takip edilmeli. Eğer testler iyiye doğru gitmiyorsa kortizon tedavisi uygulanabilmektedir. Fakat ileri düzeyde bir iltihaplanma söz konusuysa kalp kapakçıklarının ameliyat edilmesi gerekmektedir. Asıl önemli olan tedaviye geç kalmamaktır. Bu sebeple kalp kapağı rahatsızlığına yakalananların kendilerini ihmal etmeyip düzenli bir şekilde doktor takibi yaptırmalıdır.
Tedavi süresince dikkat edilmesi gereken şeyler;
- Yatak İstirahati; iyileşmenin hızlı olabilmesi için gereklidir.
- Uzun süre etkili antibiyotikler; Virüslerin üremesini engelleyerek hastalık tekrarını önler.
- Aspirin; Eklem ağrılarını dindirir.
- Kortizon; bu hastalıkta en etkili ilaçtır. Yan etkileri görülebilir.
- Kalbin bakterilerden korunması; Klinikten verilen korunma rehberine uyulmalıdır.