Kalp Krizi Esnasında Uygulanması Gereken İlk Yardım
Kalp krizi ilk yardımı ya da acil müdahalesi, kalbi besleyen damarlardan birinin ani tıkanmasıyla meydana gelen hastalık için gerekli müdahalelerin yapılmasıdır.
İçindekiler
Kalp Krizi Belirtileri
Olay yerinde bulunan bireylerin kalp krizi belirtilerini oldukça iyi bilmesi gerekmektedir. Karşılaşılan vakada belirti ve bulgular kalp krizini işaret ediyorsa kalp krizi acil müdahalesi yapılmalıdır. Acil müdahale mutlaka bir sağlıkçı tarafından yapılmalıdır. Sağlıkçıların olmadığı durumda çevredeki bireylere düşen görev hastanın kalp krizi geçirdiğinden emin olmak ve derhal ambulansı arayarak vaka hakkında bilgi vermektir. Ambulans arandığında olay hakkında bilgi verildikten sonra birey karşı taraftaki sağlıkçının söylediklerini ambulans gelene kadar aynen hastaya uygulamalıdır. Bu tür vakalarda kalp krizi belirtilerinin net okunabilmesi oldukça önemlidir. Çoğu zaman hayat kurtaran bilgiler şu şekildedir.
- Bireyler kriz geçirdiği esnada şiddetli ölüm korkusu hissetmeye başlarlar.
- Ağrı genellikle göğüs bölgesinde meydana gelmektedir. Ağrının şiddeti kalp spazmına benzemekle birlikte daha şiddetli ve daha uzun sürelidir.
- Göğüs bölgesinden omuzlara, boyuna, çeneye ve sol kola yayılan bir ağrı hissi meydana gelir.
- Bireylerde olay esnasında terlemeler meydana gelir.
- Kişilerde zaman zaman kusma hisleri oluşur.
- Hastanın şikayetleri daima kontrol edilmelidir. Ağrı seviyesinde ve ağrı bölgesinde değişiklik olup olmadığı sorulmalıdır.
- Hastalarda olay esnasında mide bulantısı gözlemlenebilir.
- Dinlenmekle geçmeyecek ağrılar oluşur. Genellikle mide ağrılarıyla karıştırılır. Kimi zaman hazımsızlık olarak da nitelendirilen bu ağrılar aksi ispat edilene kadar kalp krizi belirtisi olarak adlandırılmalıdır.
Kriz Geçiren Yalnız Bireyin Uyguladığı Acil Müdahale
- Birey kalp krizi geçiriyorsa ve yalnızsa derhal yakınlarını arayarak durumu haber vermelidir
- Kişi bulunduğu olay yerinin kapısını mutlaka aralık bırakmalıdır. Böylece acil müdahale için gelecek olan bireyler kişiye kolayca ulaşabileceklerdir.
- Kalp krizi geçirdiğinden şüphelenen kişi mutlaka şiddetli bir şekilde öksürmelidir. Bu esnada öksürmek geçici de olsa kan akımını hızlandıracaktır. Öksürme işlemi uygulanırken düşük ihtimal olsa da pıhtıyı yerinden sökme gibi bir şüphe olduğundan birey burun deliklerini kapatmalıdır.
- Olay yerinde aspirin varsa kişi bir bardak su yardımıyla aspirini almalıdır.
- Kriz sırasında krize müdahale edilmeden birey yeme içme işlemini durdurmalıdır.
- Bulunulan ortam açık hava değilse mutlaka bir pencere açılarak odaya oksijen girmesi sağlanmalıdır.
- Birey yardımın gelmesini mutlaka oturma pozisyonunda ya da uzanarak beklemelidir. Kişi bu süre zarfında kesinlikle ayakta olmamalıdır. Zira hastaneye nakli yapılan bir hastanın travma sorununun olmaması gerekmektedir. Birey kriz durumunda düşerek başını çarptıysa darbe sebebiyle krize müdahale yapılamayabilir.
- Yardım beklerken ağrı azalmasını sağlamak için birey egzersiz yapmamalıdır.
- Kriz anında müdahale öncesinde birey kesinlikle soğuk ya da sıcak su ile duş almamalıdır. Bilhassa soğuk pres ya da soğuk su ile temas bu durumda oldukça tehlikelidir. Soğuk su kalp damarlarını daralmasına sebep olur ve zaten krizden dolayı daralmış olan damarlar daha çok daralacağından hastanın hayati fonksiyonları tehlikeye girebilir.
Kriz Geçiren Bireye Uygulanan Acil Müdahale
- Kalp krizi geçiren bireye ilk yardım müdahalesi yapabilmek için uygun bir yere yatırılması gerekmektedir.
- Olay yerine çok hızlı bir şekilde ambulans çağırılmalıdır. Böylece hasta olan insana doğru ilk yardım uygulaması yapılacak ve en yakın hastaneye sevk edilmesi sağlanacaktır.
- Kalp krizi geçiren bireyin ayakları kalp seviyesine kaldırılmalıdır. Böylece kan akışının meydana gelmesi sağlanabilmektedir.
- Gerekli tüm önlemler ve tedbirler alındıktan sonra hastanın sıkı olan kıyafetleri derhal genişletilmelidir.
- Hastaya kanın sulanmasını sağlamak amacıyla 0.25 g aspirin uygulanmalıdır.
- Kalbin oksijen ihtiyacını azaltmak ve ağrı problemlerini gidermek için dil altı ya da intravenöz 0.5 g nitrogliserin takviyesi uygulanmalıdır.
- Nitrogliserin uygulaması yapılırken hastanın tansiyonu mutlaka kontrol edilmelidir. Normalin altında gözlemlenen tansiyon bulgularında nitrogliserin takviyesi durdurulmalıdır.
- Damar içi pıhtıyı eritmek amacıyla trombolitik uygulaması yapılmalıdır.
- 1,5 milyon ünite streptokinaz, 150 ml serum fizyolojik ya da %5 dekstroz içinde eritilmelidir. iv inf. şeklinde 60-90 dakika uygulanmalıdır.
- Bazen de 15 mg t-PA IV bolus olarak verilir. 50 mg 30 dakika içinde iv inf. sonrasında da 35 mg 60 dakikada iv inf. olarak uygulanmalıdır. Aynı anda 5000 Ü heparin bolus hazırlanmalı ve ortalama saatte 1000 Ü infüzyon başlatılmalıdır.
- Hastanın ağrı şikayetlerinin artması halinde hastayı rahatlatmak için morfin kullanılmalıdır.
- Kalp yükünü hafifletmek amacıyla beta-blokerler kullanılabilir.
- Kalp yetmezliklerini önlemek amacıyla ace inhibitörleri verilmelidir.
- Kolestrol kontrolü için ise statin grubu ilaçlar verilmelidir.
- İlk ve acil yardım tedavi değildir. Bu nedenle hasta kriz geçirdiğinde önemli olan hastanın tedavisinin ve tetkiklerinin doğru ve yerinde yapılabileceği hastaneye hastanın mevcut durumunu stabilize ederek yetiştirmeye çalışmaktır.
Kaynaklar
- http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kardiyak%20Aciller.pdf
- http://www.medipol.edu.tr/Document/Galeri/Dokuman/dokumangalerisi/Diger/MedipolUniversitesiTemel-IlkyardimUygulamalariEgitimKitabi2013.pdf
- https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberleri/kalp-krizi/
- https://www.ogm.gov.tr/Lists/Blge%20Mdrlkleri%20Haberleri/Attachments/5071/Kalp%20Krizi.pdf
- http://istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/per/belge/kalp_stentlihasta.pdf