Kalp Ritim Normal Değerleri ve Ölçüm Yapılması
Normal bir insanda bir dakikada kanın pompalama hızıyla ilgili olarak ortaya koyulan kalp ritmi değerleri kişiden kişiye göre değişiklikler göstermektedir.
Kalp Ritmi
Kalp ritmi insandan insana göre değişkenlik göstermektedir. Her insanda farklı değerler verebilen kalp ritmi aynı zamanda belli aktiviteler sırasında da değişiklik göstermektedir. Koşmak, yürümek, bisiklete binmek, spor aktiviteleri yapmak dinlenmek gibi beden aktivitelerinin yanı sıra, heyecanlanmak, korkmak, endişe duymak, üzülmek gibi ruhsal aktiviteler de kalp ritiminde değişiklikler oluşmasına neden olabilmektedir.
Günlük hayatta oluşan pek çok faktöre bağlı olarak ritim hızı değişebilmektedir. Karnın aç olması, yeni yemekten kalkmış olmak, hava sıcaklığı gibi etkenler atım hızının değişme nedenleri arasında bulunmaktadır. Sağlıklı bir insanda dinlenme anında normal kabul edilen bir dakika içinde olması gereken kalp atım hızı atmış ile yüz arasında değişmektedir.
Kalp ritim hızını etkileyen faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yeni yemek yemiş olmak
- Karnın aç olması
- Üzüntülü, korkulu ve endişeli ve psikolojik baskı altında olmak
- Vücut ölçüleri; kilolu veya zayıf olması
- Mutlu ve sevinçli olmak
- Ölçüm sırasında hastanın vücut pozisyonları; oturması veya ayakta olması
- Hava sıcaklıkları
- Meslek gurupları
- Kullandığı ilaçlar
- Cinsiyet
- Yaş
- Uykuda olmak
- Yürümek, koşmak, bisiklete binmek gibi efor harcanılan uğraşlar
Normal ve sağlıklı bir insanda kalp atımı bir dakikada atmış ile yüz arasında değişe bilmekteyken; uzun seneler boyunca sporla uğraşan insanlarda normal değerler bir dakikada ortalama elli hatta kırk atım verebilmektedir. Bunun yanında sporcuların atım değerleri her ne kadar düşükken de normal kabul edilse de; aynı zamanda kişide baş dönmeleri, bayılmalar, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtiler de bulunuyorsa; zaman kaybetmeden bir doktor kontrolünden geçmesi gerekmektedir.
Kalp atışlarının normal değerlerinin üzerinde olması ciddi sağlık sorunları yaratsa da normal değerlerin altında olması endişe yaratacak bir sorun olmamaktadır. Bir insanda kalp atışının düşük olması olumlu kabul edilmektedir. Kalp atım hızı bir dakika içinde atmış olan bir insan doksan olan bir insandan daha sağlıklı olmaktadır.
Normal Kalp Ritim Değerleri
Normal ve sağlıklı bir insanda kalp atımları bir dakika içinde atmış ile doksan arasında seyretmektedir. Sporcularda bu rakam bir dakika içinde elli veya atmış olabilmektedir. Bunun yanında bir insanın atımları o an yapmakta olduğu aktivitelere göre değişiklikler gösterebilmektedir. Kalp atışları bir insanda yüz atımın üzerinde bulunuyorsa o hasta için taşikardi denilen bir sağlık sorunu gündeme gelmektedir. Kalp atımlarının atmışın altında olması ise hastanın bradkardi denilen bir sorunla yüz yüze gelmesi ihtimalini gündeme getirir.
Bunun yanında düzenli olarak spor yapan bir atletin kalp atımları normalde düşük bulunmaktadır. Atmış altında değerler veren atımlar herhangi bir sağlık sorunu işareti olamaz. Kalp atımları yaşa göre de farklılık göstermektedir. Yenidünyaya gelen bir bebekte normal atım sayısı yüz yirmi beş civarında olmaktadır. Bu bebeklerin sağlıklı kabul edilebilmesi için alt sınırları yetmiş civarında üst sınırları yüz doksan civarındadır. Yaş ilerledikçe atım değerleri düşmektedir.
Yaşa göre kalp ritimlerinin normal değerlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Yaş | Normal Kalp Ritmi Değerleri |
20 | 100 – 150 |
25 | 98 – 146 |
30 | 95 – 142 |
35 | 93 – 138 |
40 | 90 – 135 |
45 | 88 – 131 |
50 | 85 – 127 |
55 | 83 – 123 |
60 | 80 – 120 |
65 | 78 – 116 |
70 | 75 – 113 |
Bağlı Hastalıklar
Kalp ritminin normal değerlerin altında veya üstünde bulması beraberinde farklı sağlık problemlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Çoğu zaman hastanın hayatını kaybetmesiyle son bulabilecek olan ritim bozuklukları sorununun zamanında tedavi edilmesi hayati önem taşımaktadır. Kalp ritmindeki dengesizliğe bağlı oluşabilen hastalıklar;
- Kalp kapak hastalıkları
- Damar daralmaları
- Damar tıkanmaları
- Kanda pıhtı oluşması
- Kalp yetersizlikleri
- Böbrek hastalıkları
- Felç
- Beyin kanamaları
- Damarlarda oluşan balonlaşma ve yırtılmalar
Hamilelikte Kalp Atışı
Anne olacak adayların; hamilelik döneminde normal olarak kabul edilen ritimleri normal bir insana göre değişik değerlere sahip olmaktadır. Bebek beklenilen dönemde bayanların vücutlarında fizyolojik olarak bir takım değişiklikler olmaktadır. Bayanların yaşadıkları bu değişikler içinde en önemlilerinden biri; kalp ritimlerinde kendini göstermektedir.
Bir insandaki kalp atışlarının sayısı ya da bilinen adıyla nabız atımı; kalbin bir dakikada kanı pompalama sayısıdır. Bebek bekleyen anne adaylarının dinlenirken oluşan kan pompalamam sayısı diğer insanlara oranla farklı değerler oluşturmaktadır. Bebek bekleyen her annenin normal kan pompalamam sayıları anne adaylarının sağlık durumları, yaşları, gebelik öncesindeki dönemde sporla ilgilenip ilgilenmediklerine göre değişken değerlere ulaşmaktadır.
Normal bir kadının bir dakikada olması gereken kan pompalama sayısı yaklaşık olarak yetmiş beş atım vermektedir. Bu bayan hamileyse veya bebek bekliyorsa dinlenme anında bir dakika içinde kan pompalama sayısı yaklaşık olarak atmış ile seksen atım arasında değişmektedir. Hamile olan bayanların kan akışları ve nabızları sık bir şekilde kontrol altında tutulmaktadır.
Bebek bekleyen anne adaylarında bir dakikadaki kanın pompalama sayısını ölçmek için kullanılan en uygun yöntem; boyunda bulunan şah damarı veya ön koldaki bileklerin iç kısmı olabilmektedir. Evlerde kullanılan tansiyon aletleri vasıtasıyla da kan basıncı ölçülmesi mümkün olabilmektedir. Evde tansiyon cihazlarının bulunmaması durumlarında hamile kadınların ön iç bileklerine üç parmak ucu yerleştirilerek kalbin bir dakika içinde pompaladığı kan atışlarını ölçmek mümkün olabilmektedir.