Kronik İskemik Kalp Hastalığı ve Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Kronik iskemik kalp hastalığının oluşmasına rol oynayan ana etken; kalp kasının beslemekle yükümlü olan koroner arterlerde farklı nedenlere dayalı olarak meydana gelen daralmalardır.
İçindekiler
Kronik İskemik Kalp Hastalığı
Kalp kasında farklı nedenlerden dolayı meydana gelen beslenme bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkan rahatsızlıklara; kronik iskemik kalp hastalıkları ismi verilmektedir. Kalp kasına ihtiyacı olan kanı, oksijeni ve diğer besinleri iletmekle görevli olan koroner damarlarda meydana gelen daralma veya tıkanıklar sonucu kalp ihtiyacı olan besinleri gerektiği miktarda alamaz. Buna bağlı olarak da vücut mekanizmasında sahip olduğu görevleri yerine getiremeyen kalp zorlanmaya ve paralelinde farklı rahatsızlıklar oluşturmaya başlar.
Koroner damarların fiziksel olarak daralmalarına bağlı olarak ortaya çıkan daralmalar genel olarak oluşan yağlı plaklara bağlı meydana gelmektedir. Bu plaklar yüzünden ortaya çıkan daralmalar kan akımının da zorlamasıyla çatlayıp damarın tıkanmasına neden olduğu durumlardaysa kalp krizi gündeme gelir. İlerleyen yaşlarda bu sağlık sorunun ortaya çıkma olasılığı daha fazla olmaktadır. İskemik kalp rahatsızlıkları sahipleri aynı anda total olarak bir metabolizma hastası da olmaktadır. Kalp kasında ortaya çıkan rahatsızlıklar vücutta bulunan diğer organlara, dokulara ve hücrelere de gerekli olan kanı, vitaminleri, oksijeni ve mineralleri gerektiği gibi iletilmesine engel olacağı için bu sağlık problemine bağlı olarak diğer organlarında zarar görme olasılığı oldukça fazladır.
Belirtileri
Koroner damarlarda rastlanılan bu sağlık problemi uzun süren hastalıklar arasında yer almaktadır. Genel olarak kalp kasına gerekli olan oksijen, kan ve besinlerin iletilmesine yardımcı olan koroner arterlerde meydana gelen darlık ve tıkanma hastalığın ana nedenini oluşturmaktadır. İskemik kalp rahatsızlıkları herhangi bir belirti vermeden sessiz bir şekilde ilerleyebildiği, bunun tam tersi olarak kalp krizine kadar uzanan kötü tablolar da çizebilmektedir. Kalp ve damar hastalıkları belirtilerine benzeyen şikayetlere rastlanılan iskemik kalp rahatsızlıklarının en yaygın rastlanılan belirtilerine şu şekilde örnek verebiliriz:
- Göğüs bölgesinde meydana gelen ağrılar
- Göğüs kısmında oluşan baskı veya basınç hissi
- Karaciğerlerde ortaya çıkan büyümeler
- Çene, sol kol, boyun, dişler, karın bölgesinin üst taraflarında ortaya çıkan ağrı hissi
- Çarpıntılar
- Dokularda oluşan su birikimleri
- Kısırlık
- Beyinde anevrizma meydana gelmesi
- Vücuttaki toksin oranının artması
- Miyokardi enfarktüsü
- Uykusuzluk
- Beyin enfarktüsü
- İdrar zorluğu yaşanması
- Kollarda ve bacaklarda ödem toplanması ve buna bağlı olarak şişkinlik oluşması
- Bağırsaklarda ve mide kanın toplanması
- Baş ağrıları
- Böbreklerde skleroz vakaları
- Yorgunluk ve halsizlik hissi
- Nefes almada zorluk yaşanması
- Aniden ölüm vakaları
Nedenleri
Kalp kasının gerekli olan besinleri; gerektiği oranlarda alamaması bağlı olarak oluşan kronik iskemik kalp hastalıklarının en çok karşılaşılan nedeni; beslenmesine yardımcı olan koroner damarlarda oluşan ateroskleroza uğraması yani daralmasıdır.
Koroner damarlarda meydana gelen daralmalar veya tıkanmalar sonucunda doğal olarak kalp kası vücut mekanizmalarının tam olarak sorunsuz çalışması için kendisine gerekli olan oksijeni, kanı ve diğer materyalleri almakta sorun yaşar. Bu sebepten ötürü kalp kasının normal işleyişi, fonksiyonel yapısında çeşitli sorunlar ve rahatsızlıklar oluşmaya başlar.
İskemik kalp hastalığının oluşmasında önemli bir rol oynayan koroner damarlarda oluşan tıkanma dışında bu rahatsızlıkların oluşmasına neden olan farklı faktörler de bulunmaktadır. Bunlar arasında en sık rastlanılanları şu şekilde sıralamak mümkün olmaktadır:
- Koroner damarlarda meydana gelen spazmlar veya ani kasılmalar
- Kan pıhtısı oluşması
- Koroner damarlarda oluşan iltihaplanmalar
- Koroner damarlarda meydana gelen tıkanmalar
- Doğumsal sorunlar
- Yüksek tansiyon
- Kalp kasının duvarlarında meydana gelen kalınlaşmalar
- Kalpte bulunan oksijen oranın düşük olması
- Kanda oluşan oksijen taşıma özelliğinin bozulması
Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Kronik iskemik kalp hastalığı konusunda uygulanacak olan tedavi yöntemleri konusunda iki ayrı amaç bulunmaktadır. Tedavinin ilk amacı ortaya çıkan sorunun ilerlemesini durdurarak, verdiği zararları engelleyerek tedavi edilmesini sağlamak; ikincisiyse bu rahatsızlığın oluşmasında rol oynayan nedenin bulunarak tedavi edilmesidir.
Yapılacak tedavide ilk aşama ilaç tedavisi olmaktadır. Bu tedaviyle kan sulandırılır, akışkanlığı elde edilir. Kalp kası ve damarlar güçlendirilir. İlaç tedavisinin istenilen sonucu vermediği veya iskemik kalp rahatsızlığının oluşmasına neden olan damarlardaki daralma oranı eğer atmışın üzerindeyse ve ciddi sorunlar yaşanmasına neden oluyorsa bu gibi durumlarda ilk olarak anjiyo çekilir. Balon ve stent uygulamasıyla tıkanmış olan koroner damarın açılması sağlanır. Bunun da istenilen sonuca ulaşamaması durumundaysa son ve en kesin yöntem açık cerrahi ameliyatları veya bypass yöntemiyle damar üzerinden köprü kurulmasıdır.
Hemşirelik Bakım Planı
Hemşirelik Tanısı | Neden | Amaç | Hemşirelik Girişimleri | Değerlendirme |
Doku ve perfüzyonunda oluşan değişiklikler | Koroner arter tıkanması | Hemodinamik denge sağlamak | Vital bulgular saatte bir kontrol edilecek | Hemodinamik stabil |
Nabız (60-80) | Miyokard perfüzyonda azalma | Tromboemboliler oluşumuna engel olmak | Hiper ve hipo tansiyo ile ağrı ve ateş not edilip doktora iletilecek | Nabız 60-80 |
Aritmi | Ventrikül disfonksiyonlar | Stabilite olana kadar yatak istirahati ve dinlenme sağlanacak | EKG sinüs ritmi | |
Kardiyak sistem out-put | Derin ven trombozuyla ilgili tromboemboliler | Oksijen desteğini arttırmak amacıyla nitrat, kalsiyum kanal ve beta blokerleri verilecek | Ağrı ve dispne kontrol | |
Kapiller dolumu | Hijyen konusunda gerekli destek verilecek | Kapil dolumu iki saniye | ||
Saatlik idrar | Beslenmesine gerekli yardım yapılacak | kardiyak out-put dakikada 4-8 lt |